MinSWAdm buduje PESEL2, czyli megamaszynerię do inwigilacji ludności cywilnej, zwaną przez urzędasów równie żartobliwie co pokrętnie „systemem ewidencji”:
Wystarczy kliknięciemyszką, by armia urzędników dowiedziała się, kto ile zarabia, jakie płaci podatki, gdzie się leczy i na co choruje, a nawet ile dostał mandatów za złe parkowanie. W systemie znajdą się też wszystkie informacje o tym, czy ktoś zalega ze składkami ZUS albo czy rozliczył się z urzędem skarbowym. Znajdą się tam też dane o tym, w jakim banku mamy konta czy i kiedy mieliśmy ostatnio do czynienia z policją albo czy korzystamy z pomocy opieki społecznej.
Jak widać chodzi o spełnienia snów naszej Waaadzy, zaniepokojonej swoją niewiedzą o wymykających się obserwacji jednostek – niektóre z tych jednostek złośliwie nie chorują, nie dostają mandatów, nie posiadają konta, unikają styczności z policją, cholera jasna. O ile jednak czekistowskie pragnienia reżimu można jeszcze zrozumieć jako na tym poziomie, powiedzmy, normalne u poganiaczy niewolników (w sensie zrozumiałe strukturalnie, co nie znaczy, iż akceptowalne), to podobne ambicje niższych jednostek samorządowych wyglądają groteskowo:
Każda osoba, która chce dostać nową kartę miejską ze zdjęciem, musi podać swój numer PESEL, imię i nazwisko oraz adres zamieszkania. Jeśli ktoś nie zgodzi się na podanie tych danych nie kupi plastikowej karty. A to przy codziennym korzystaniu z komunikacji miejskiej jest dużo droższe niż jazda “na kartę”.
W oparciu o te dane ZTM tworzy bazę danych klientów. Urzędnicy ZTM szacują, że w ich bazie znajdzie się ok. 250 tysięcy osób, bo od nowego roku tylko nowe karty miejskie będą honorowane w tramwajach, autobusach i metrze.
Ale samo gromadzenie danych to jeszcze nie wszystko. Okazuje się jednak, że miejska spółka będzie dysponowała także dodatkowymi informacjami o kliencie. W systemie biletowym przy nazwisku klienta będzie odnotowane, w której linii autobusu lub tramwaju i kiedy do czytnika przytknął kartę, gdzie i kiedy był kontrolowany, kiedy karta była doładowana.
To tyle groteski. Niestety rechot ustępuje szybko łzom, ponieważ:
[Dane] będą mogły być udostępniane policji czy prokuraturze na podstawie przepisów m.in. ustawy o policji. Chodzi np. o informacje o osobach, przeciw którym toczy się śledztwo. – To chyba nic złego, jeśli będzie chodziło o przestępcę? – pyta rzecznik ZTM Igor Krajnow.
A policjanci już się cieszą: – Analizując wydruk z karty, dowiemy się, którymi trasami i kiedy najczęściej poruszała się osoba, która jest w naszym zainteresowaniu.
Radość policjantów jest zrozumiała, zamiast organizować w pocie czoła sieć konfidentów dostaną tony informacji zaserwowane na złotej tacy. Mniej zadowoleni są tak zwani obywatele (trafniejsze wydaje się być określenie „figuranci”, czyli osoby do rozpracowania przez służby), którzy zainteresowali planami ZTM Rzecznika Praw Obywatelskich. Co z owego zainteresowania RPO wyniknie – nie wiadomo, dlatego na wszelki wypadek warto opracować jakiś projekt obronny.
Najprościej byłoby podać – podczas wyrabiania sobie karty miejskiej – fałszywe dane. Niestety sposób ten nas zawiedzie w konfrontacji z przeciętnie spostrzegawczą paniusią w okienku. Dlatego prościej jest podać nieprawdziwy (ale zgodny z algorytmem) numer PESEL, a podczas odbierania okazać ausweiss bez owego numeru (prawo jazdy, paszport). Niech nie będzie im za łatwo. Mała „fire sail” znana ze „Szklanej pułapki 4”.
